Oyun Terapisi
Yetişkinler için bireysel terapi ne ise çocuklar için de oyun terapisi odur. Bilindiği gibi çocuklar -sözel becerileri ne kadar gelişmiş olursa olsun- duygularını ve düşüncelerini biz yetişkinler kadar iyi anlayamaz ve ifade edemezler. Çocuğun yaşadığı duyguları anlayabilmek, onların hangi duyguları yaşadıklarını keşfedebilmesini sağlayabilmek ve problem çözümüne ilişkin yollar bulabilmek için konuşmaktan daha işlevsel bir yönteme ihtiyaç vardır. Bu noktada oyun çocuğun dili, oyuncaklar da kelimeleridir. Çocuk, oyun odasında seçtiği oyuncaklarla kendini ifade etme imkânı bulur, seçtiği oyuncaklarla oynama biçimiyle ise yaşadığı duyguları ve düşünceleri deneyimleyip yaşadıkları problemlere yönelik çözüm yolları üretir. Bu bağlamda, oyun terapisi, çocukların duygu ve düşüncelerini ortaya koyabilmelerini sağlayan bir terapi yöntemidir.
Yetişkin bireyler, problem çözümlemek için önceki hayat deneyimlerini referans alarak çözüm yolları üretir fakat çocukların karşılaştıkları problemleri çözümleyebilmesi için benzer hayat deneyimleri, bilgi repertuarları yok denecek kadar azdır. Bu noktada oyun odası onlar için hayata dair deneyim kazandıkları bir tiyatro sahnesi, oynadıkları oyun yaşanan problemin kendisi, çocuğun oynama biçimi de problemlerle baş etmek için yapılan provalara benzetilebilir.
Yetişkin bireyler, problem çözümlemek için önceki hayat deneyimlerini referans alarak çözüm yolları üretir fakat çocukların karşılaştıkları problemleri çözümleyebilmesi için benzer hayat deneyimleri, bilgi repertuarları yok denecek kadar azdır. Bu noktada oyun odası onlar için hayata dair deneyim kazandıkları bir tiyatro sahnesi, oynadıkları oyun yaşanan problemin kendisi, çocuğun oynama biçimi de problemlerle baş etmek için yapılan provalara benzetilebilir.
Neden Oyun Terapisi?
Oyun terapisinin en güzel yanlarından biri çocuğun terapilere zevkle katılmasını sağlamasıdır. Çocuk duygularını ve düşüncelerini yetişkinler kadar iyi anlayamadığı ve ifade edemediği için oyun içinde kendini ifade etme fırsatı bulur. Bu nedenle oyun terapisinin çocuk için iyileştirici etkisi vardır. Terapistin oyun odasında oluşturduğu güvenli ortamla birlikte çocuk yaşadığı bütün duyguları (korku, kaygı, üzüntü, öfke, hayal kırıklığı…) özgürce ifade edebilir.
Bu noktada oyun terapisi çocuk için;
- Kendini ifade etme gücüdür
- Kuralları kendi yöntemleriyle öğrenmeyi sağlar
- Hayal dünyası ve gerçek arasındaki köprüdür
- İç dünyasının gelişmesini sağlayan bir araçtır.
- Sosyalleşme aracıdır.
- Uyum sağlamasına yardımcıdır.
Oyun çocuğun bilişsel ve motor gelişimin sağlanmasında doğal bir iyileştirici kaynaktır. Bunların yanında çocuğun duygusal çatışmalarının çözümünde de destekleyici olduğu kanıtlanmıştır. Eğitimli bir oyun terapisti çocuğun seçtiği oyuncakları, o oyuncakla oynama biçimini, tekrarlayan oyun örüntülerini gözlemleyip çocuğun duygusal çatışmaları hakkında bilgi sahibi olur. Bu noktada çocuğun sözel olarak ifade edemediği problemini çocuk oyun içinde özgürce ifade etme fırsatı bulmuş olur. Yaşadığı problemin çözümüne yönelik tekrarlayıcı oyun provaları yaparken, oyun terapisti bu süreçte çocuğa eşlik eder, güven ilişkisini sağlayarak yeni çözüm yolları araştırmasında destekleyici olur.
Oyun Terapisi Ne Kadar Sürer?
Oyun terapisi süreci çocuğun yaşına, yaşadığı problemin süresine ve şiddetine göre değişebilir. Genellikle çocuğun yaşadığı problemin geçmişi ne kadar kısaysa oyun terapisinin süresi de o kadar kısa olur. Bu süreç bir aydan birkaç aylık bir periyoda kadar değişebilir. Görüşmeler haftada bir, bazı durumlarda haftada iki kez olarak düzenlenir. Oyun terapisi seansı yaklaşık olarak 50 dakika sürer.
Oyun Terapisinin Kullanım Alanları:
- Kayıp-yas-Travma
- Depresyon
- İletişim Problemi
- Bağlanma Sorunları
- Boşanmış anne-baba
- Alt ıslatma
- Dikkat eksikliği
- Özgüvenle ilgili problemler
- Obsesif Kompulsif Bozukluk
- Taciz/Cinsel istismar
- Otizm
- Korkular
- Öğrenme Güçlüğü
Oyun Terapisinde Ailenin Rolü:
Oyun terapisi seansları çocukla birebir çalışılan seanslardır. Ancak belli durumlarda terapist oyun terapisi seansına aileyi dahil edebilir. Ancak aile görüşmeleri terapi sürecinin en önemli etkenlerden biridir. Bu yüzden terapist anne-babayla belirli süreçlerde görüşmeler düzenler. Terapist oyun odasında gözlemlediklerini, ailenin oyun odası dışında yapabilecekleriyle ilgili önerilerini paylaşarak ailenin bu sürece destek olabilmesini sağlar. Aynı zamanda okul, yuva gibi çocuğun doğrudan içinde bulunduğu sistemlere de ulaşarak çocuğun baş etme yollarının desteklenmesini sağlar.
Uzm. Psikolog Çağla Torun
Referanslar
Oyun Terapileri Derneği Eğitim Notları, 2014.
Anahtar Kelimeler: Pedagog, Çocuk Psikologu,İstanbul Çocuk Psikologu